Τι γίνεται στις περιπτώσεις που το προφυλακτικό γλιστρήσει κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή ένα χωρισμένο ζευγάρι κάνει σεξ απροσδόκητα (για να θυμηθεί τα παλιά) χωρίς αντισύλληψη, ή ένα ζευγάρι δεν έχει άλλα προφυλακτικά και χρησιμοποιήσει μόνο αντισυλληπτικό αφρό; Ή στις περιπτώσεις που μία γυναίκα πέσει θύμα βιασμού, ή μία γυναίκα καθυστερήσει 2 μέρες στο ξεκίνημα ενός νέου πακέτου αντισυλληπτικών χαπιών, ή μία γυναίκα πιει πολύ σε ένα πάρτι και κάνει σεξ χωρίς προφύλαξη, ή μία γυναίκα αφήσει τον κολπικό δακτύλιο στη θέση του για περισσότερο από 5 εβδομάδες, ή ένα ζευγάρι με ένα βρέφος κάνει συνουσία πριν αρχίσει και πάλι να χρησιμοποιεί αντισύλληψη;
Ευτυχώς, σε αυτές και σε πολλές άλλες καταστάσεις, μία πιθανή εγκυμοσύνη μπορεί να αποφευχθεί χρησιμοποιώντας επείγουσα αντισύλληψη (ΕΑ). Μετά από συνουσία χωρίς προφύλαξη, η χορήγηση χαπιών με ορμόνες (γνωστά και ως χάπια της «επόμενης μέρας») ή η εισαγωγή ενός ενδομήτριου αντισυλληπτικού σπειράματος Copper-T αποτελούν επιλογές επείγουσας αντισύλληψης. Τα χάπια είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος. Εάν ληφθούν εντός 24 ωρών από τη συνουσία, είναι 95% αποτελεσματικά στην πρόληψη εγκυμοσύνης. Εάν η λήψη γίνει εντός 72 ωρών από τη συνουσία, είναι 75% αποτελεσματικά, και ακόμη και εντός 120 ωρών μπορούν να προσφέρουν κάποιο βαθμό προστασίας από την εγκυμοσύνη, αλλά όσο συντομότερα γίνει η λήψη, τόσο το καλύτερο. Οι ορμονικές επιλογές περιλαμβάνουν δύο προϊόντα ειδικά κατασκευασμένα για ΕΑ: Το Preven (δύο μιχτές δόσεις οιστρογόνων και προγεστερόνης) και το Πλάνο Β (δύο δόσεις από 0.75 mg λεβονοργεστρέλης, που είναι είδος προγεστερόνης). Η πρώτη δόση λαμβάνεται το συντομότερο δυνατόν, και η δεύτερη δόση λαμβάνεται 12 ώρες μετά. Ο Οργανισμός Παγκόσμιας Υγείας συνιστά το Πλάνο Β ως την πιο αποτελεσματική επείγουσα αντισύλληψη (με λήψη δια στόματος) με τις λιγότερες παρενέργειες. Προτείνει η λήψη των δύο ταμπλετών του Πλάνου Β να γίνει ταυτόχρονα, ενώ οι δόσεις του Preven να ληφθούν με 12 ώρες διαφορά. Στην περίπτωση που η πρόσβαση σε ΕΑ είναι δύσκολη ή αδύνατη (π.χ. αν δεν είναι διαθέσιμη στο τοπικό φαρμακείο), είναι δυνατό να γίνει αντικατάσταση από δύο ή περισσότερα αντισυλληπτικά χάπια, αλλά πάντα με ιατρική παρακολούθηση ώστε να καθοριστεί η σωστή δοσολογία.
Η επείγουσα αντισύλληψη λειτουργεί κυρίως εμποδίζοντας την ωορρηξία αλλά μπορεί και να προσφέρει δευτερεύουσα προστασία εμποδίζοντας την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αν η εμφύτευση έχει ήδη συμβεί, η επείγουσα αντισύλληψη δε θα την επηρεάσει. Με άλλα λόγια, η ΕΑ δε θα προκαλέσει έκτρωση, όπως πιστεύουν λανθασμένα πολλά άτομα. Όταν μία γυναίκα χρησιμοποιεί ΕΑ είναι πιθανόν να βιώσει παρενέργειες παρόμοιες με αυτές των αντισυλληπτικών χαπιών (π.χ. ναυτία).
Η επείγουσα αντισύλληψη εμπόδισε περίπου 51.000 εκτρώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2000. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αυξημένη διαθεσιμότητα και χρήση της ΕΑ θα μπορούσε να εμποδίσει περίπου 2,3 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Μελέτες σε κλινικές έκτρωσης υποδηλώνουν ότι το 50-60% των ασθενών θα είχαν θελήσει να χρησιμοποιήσουν και θα μπορούσε να γίνει θεραπεία με επείγουσα αντισύλληψη αντί να κάνουν έκτρωση αν γνώριζαν για την ΕΑ και είχαν πρόσβαση σε αυτή.
